Pandit Jawaharlal Nehru
आज भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांची जयंती. त्यानिमित्ताने जाणून घेऊया स्पर्धा परीक्षांच्या दृष्टीने त्यांचा जीवन प्रवास
जन्म : 14 नोव्हेंबर 1889
जन्मस्थळ : अलाहाबाद
• त्यांनी सुरुवातीचे शिक्षण घरी खाजगी शिक्षकांकडून घेतले.
• त्यानंतर केंब्रिज विद्यापीठातून नैसर्गिक विधानात पदवी प्राप्त केली.
• 1912 मध्ये एक प्रतिनिधी म्हणून काँग्रेसच्या अधिवेशनात उपस्थित राहिले.
• 1916 मध्ये ते पहिल्यांदा महात्मा गांधींना भेटले आणि खूपच प्रभावित झाले.
• पुढे 1920-22 दरम्यान असहकार चळवळीतील सहभागमुळे त्यांना तुरुंगवास भोगावा लागला.
• 1929 च्या लाहोर येथील काँग्रेस अधिवेशनाचे ते अध्यक्ष होते. याच अधिवेशनात पूर्ण स्वराज्याची मागणी करण्यात आली.
• पुढे सविनय कायदेभंग चळवळ (1940 ), भारत छोडो आंदोलना (१९४२) द्वारे देशाच्या स्वातंत्र्य लढ्यात महत्त्वाचे योगदान दिले.
• स्वतंत्र भारताचे पहिले पंतप्रधान म्हणून त्यांनी कार्यभार स्वीकारला.
• शीत युद्धात अमेरिका व सोवियत रशिया यांपैकी कोणाच्याही बाजूने भाग न घेता भारताची अलिप्त भूमिका जगासमोर प्रखरतेने मांडली. याचमुळे त्यांना अलिप्तवादाचे ( Non-aligned Movement ) पुरस्कर्ते म्हणूनही ओळखले जाते.
• 1955 मध्ये देशाचा सर्वोच्च सन्मान भारतरत्न देऊन त्यांना सन्मानित करण्यात आले.
• त्यांना आधुनिक भारताचे शिल्पकार म्हणून गौरविण्यात आले.
• त्यांचा जन्मदिवस देशभरात बाल दिन म्हणून साजरा केला जातो.
• 27 मे 1964 रोजी हृदयविकाराच्या झटक्याने त्यांचे निधन झाले.
साहित्य :
‣ लेटर्स फ्रॉम फादर टू हिज डॉटर
‣ ॲन ॲाटोबायोग्राफी
‣ द डिस्कवरी ऑफ इंडिया
