सिटीज कोलिशन फॉर सर्कुलॅरिटी म्हणजे काय ? 

Cities Coalition for Circularity (C3)

Subject : GS - सरकारी योजना, पर्यावरण

सरळसेवा, रेल्वे, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) अलिकडेच सिटीज कोॲलिशन फॉर सर्कुलॅरिटी (C-3) उपक्रम कोणत्या देशाने लॅान्च केला ? 

1. भारत

2. जपान

3. अमेरिका

4. रशिया

उत्तर : भारत

बातमी काय आहे ? 

• अलीकडेच, जयपूर येथे झालेल्या 12 व्या प्रादेशिक 3R आणि आशिया आणि पॅसिफिकमधील सर्क्युलर इकॉनॉमी फोरम दरम्यान, भारताने  सिटीज कोअॅलिशन फॉर सर्कुलॅरिटी (C-3) उपक्रम लॅान्च केला. 

• जयपूर जाहीरनाम्याचा एक भाग म्हणून, जागतिक आघाडी C-3 (सिटीज कोलिशन फॉर सर्कुलॅरिटी) म्हणून एक सहयोगी ज्ञान मंचाला नुकतीच मान्यता देण्यात आली.

C-3 म्हणजे काय ?

C-3 म्हणजे Cities Coalition for Circularity 

• ही एक बहु-राष्ट्रीय युती आहे जी शहरी नियोजन, कचरा व्यवस्थापन आणि संसाधनांच्या वापरामध्ये शाश्वत पद्धती एकत्रित करून शहरी केंद्रांना चक्रीय अर्थव्यवस्थेची (Circular Economy) तत्त्वे स्वीकारण्यास मदत करण्यासाठी डिझाइन केलेली आहे.

C-3 चे उद्दिष्ट कोणती ?

• शाश्वत शहरी विकासाला प्रोत्साहन देणे

• कचरा व्यवस्थापन आणि संसाधन कार्यक्षमता सुधारणे

• शहरांमधील सहकार्य आणि ज्ञानाची देवाणघेवाण

• वर्तुळाकार अर्थव्यवस्थेची तत्त्वे स्वीकारणे

• खाजगी क्षेत्राच्या सहभागाला प्रोत्साहन देणे. 

शहरी शाश्वततेसाठी C-3 चे महत्त्व काय ?

C-3 चे फायदे काय ? 

हवामान बदल कमी करणे : 

• कचरा कमी करून आणि संसाधनांचा वापर अनुकूल करून, C-3 हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करण्यास मदत करते.

आर्थिक फायदे : 

• चक्रीय अर्थव्यवस्थेकडे (Circular Economy) संक्रमण केल्याने पुनर्वापर, पुनर्निर्मिती आणि कचरा व्यवस्थापन क्षेत्रात नवीन व्यवसाय संधी निर्माण होऊ शकतात.

रोजगार निर्मिती :

• हे अक्षय ऊर्जा, शाश्वत बांधकाम आणि पर्यावरणपूरक उत्पादन निर्मिती यासारख्या क्षेत्रात रोजगार निर्माण करते.

जीवनाची गुणवत्ता सुधारेल : 

• स्वच्छ वातावरण, चांगले कचरा व्यवस्थापन आणि हिरवीगार शहरी जागा हे सर्व नागरिकांचे सार्वजनिक आरोग्य सुधारतील. 

आशिया-पॅसिफिकमधील 12वी प्रादेशिक 3R आणि सर्कुलर इकोनॉमी फोरम

12th Regional 3R and Circular Economy Forum in Asia and the Pacific

Subject : GS - पर्यावरण

सरळसेवा, रेल्वे, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) अलिकडेच आशिया-पॅसिफिकमधील 12वी प्रादेशिक 3R आणि सर्कुलर इकोनॉमी फोरम पार पडला. हा खालील पैकी कशाशी संबंधित आहे ? 

1. युद्ध सराव

2. 5 ट्रिलियन अर्थव्यवस्था

3. कचरा व्यवस्थापन

4. डिजिटल अर्थव्यवस्था

उत्तर : कचरा व्यवस्थापन

बातमी काय आहे ?

• आशिया आणि पॅसिफिकमधील 12व्या प्रादेशिक 3R आणि चक्राकार अर्थव्यवस्था मंचाची सांगता आज, 5 मार्च 2025 रोजी झाली.

• या दरम्यान सदस्य देशांनी 'जयपूर जाहीरनामा' एकमताने स्वीकारला.

आशिया-पॅसिफिकमधील 12वा प्रादेशिक 3R आणि सर्कुलर इकोनॉमी फोरम कशासाठी आहे ? 

• हे एक प्रादेशिक व्यासपीठ आहे जे आशिया-पॅसिफिक प्रदेशात 3R (Reduce, Reuse, Recycle) तत्त्वे आणि वर्तुळाकार अर्थव्यवस्था पद्धतींना प्रोत्साहन देते. 

• हे कचरा व्यवस्थापन आणि वर्तुळाकार अर्थव्यवस्थेवर भर देते. 

आशिया-पॅसिफिकमधील 12वा प्रादेशिक 3R आणि सर्कुलर इकोनॉमी फोरम कोठे आयोजित करण्यात आला होता ?

• आशिया आणि पॅसिफिकमधील 12 व्या प्रादेशिक 3R आणि चक्राकार अर्थव्यवस्था मंच 3 मार्च ते 5 मार्च 2025 रोजी राजस्थान राज्यातील जयपूर येथे आयोजित करण्यात आला होता. 

• या मंचात 24 आशिया-पॅसिफिक सदस्य देशांचा प्रत्यक्ष सहभाग होता, ज्यात जपान, सोलोमन बेटे, तुवालू आणि मालदीवचे मंत्री प्रत्यक्ष उपस्थित होते. 

• सरकारी अधिकारी, तज्ञ आणि खाजगी क्षेत्रातील प्रतिनिधींसह जवळजवळ 200 आंतरराष्ट्रीय प्रतिनिधी चर्चेत सहभागी झाले.

चक्रीय अर्थव्यवस्था (वर्तुळाकार अर्थव्यवस्था) म्हणजे काय ? 

What is the Circular Economy ?

• चक्रीय अर्थव्यवस्था (Circular Economy) म्हणजे नैसर्गिक संसाधनांचा (Resources) अधिकाधिक वापर करणे, कचरा कमी करणे आणि नैसर्गिकरित्या उपलब्ध असलेल्या संसाधनांना पुन्हा-पुन्हा वापरण्यावर भर देणारी एक प्रणाली (System) आहे. 

3R म्हणजे नेमकं काय ? 

• 3R हे Reduce, Reuse, Recycle यासाठी वापरले जाते. 

• कचरा व्यवस्थापनाचे 3R तत्व म्हणजे कमी करा (Reduce), पुनर्वापर करा (Reuse) आणि पुनर्चक्रीकरण करा (Recycle).

• हे तीनही घटक कचरा व्यवस्थापनात अत्यंत महत्त्वाचे आहेत आणि पर्यावरणाचे रक्षण करण्यासाठी मदत करतात. 

कमी करा (Reduce) :

• कचरा निर्माण होण्यापासून रोखणे म्हणजे कमी करणे.

• उदा. प्लास्टिकचा वापर कमी करणे, जास्त प्रमाणात वस्तू खरेदी करणे टाळणे, इत्यादी. 

पुनर्वापर करा (Reuse) :

• कचऱ्याला नवीन स्वरूपात वापरणे म्हणजे पुनर्वापर करणे.

• उदा. प्लास्टिकच्या बाटल्या पुन्हा वापरणे, कपड्यांना नविन रूप देणे, इत्यादी. 

पुनर्चक्रीकरण करा (Recycle) :

• कचऱ्यापासून नवीन उत्पादने तयार करणे म्हणजे पुनर्चक्रीकरण करणे.

• उदा. प्लास्टिक किंवा कंपनीतील लोखंडाचा बारीक कचरा, वितळवून पुन्हा वापरणे. 

"सी ड्रॅगन 2025" युद्ध सराव

EXERCISE SEA DRAGON 2025

Subject : GS - युद्ध अभ्यास, संरक्षण

सरळसेवा, रेल्वे, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) अलिकडेच "सी ड्रॅगन २०२५" युद्ध सरावाचे आयोजन कोणत्या देशाने केले ? 

1. भारत

2. अमेरिका

3. फ्रान्स 

4. जर्मनी

उत्तर : अमेरिका

बातमी काय आहे ? 

• अलिकडेच पश्चिम प्रशांत महासागरातील गुआम किनाऱ्यावर (Guam Coast) "सी ड्रॅगन 2025" हा सराव सुरू झाला.

"सी ड्रॅगन 2025" युद्ध सरावाचे आयोजन कोणत्या देशाने केले आहे ? 

• अमेरिकेने "सी ड्रॅगन 2025" (Sea Dragon Exercise 2025) या नौदल युद्ध सरावाचे आयोजन केले आहे. 

• सी ड्रॅगन सराव 2025 हा 4 ते 19 मार्च 2025 दरम्यान युनायटेड स्टेट्स नेव्हीच्या 7 व्या ताफ्याद्वारे आयोजित केला आहे. 

"सी ड्रॅगन 2025" युद्ध सरावात कोणते देश सहभागी झाले ?

अमेरिका, भारत, जपान, ऑस्ट्रेलिया आणि कोरिया प्रजासत्ताक हे देश या नौदल युद्ध सरावात सहभागी झाले. 

"सी ड्रॅगन " युद्ध सरावा (Sea Dragon exercise) संदर्भात परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स : 

• सी ड्रॅगन सराव हा पाणबुडीविरोधी युद्ध सराव आहे.

• मित्र राष्ट्रे आणि भागीदारांमधील सामरिक आणि कमांड इंटरऑपरेबिलिटी सुधारण्यासाठीचा हा एक बहुपक्षीय नौदल सराव आहे

• जिथे अमेरिकेच्या सहयोगी आणि भागीदार देशांना आमंत्रित केले जाते.

• सहभागी देश या सरावासाठी त्यांचे सागरी गस्त आणि शोध विमान तैनात करतात.

• भारतीय नौदलाने P8I सागरी गस्त आणि शोध विमान तैनात केले आहे.

• मैत्रीपूर्ण संबंध असलेल्या देशामधील नौदलांचा उच्च पातळीवरील समन्वय आणि सहकार्य वाढवणे हे या सरावाचे उद्दिष्ट आहे.

स्वावलंबिनी उपक्रम

Swavalambini Programme

Subject : GS - सरकारी योजना 

सरळसेवा, रेल्वे, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) अलीकडेच कोणत्या मंत्रालयाने NITI आयोगाच्या सहकार्याने स्वावलंबिनी उपक्रम सुरू केला आहे ? 

1. अर्थ मंत्रालय

2. गृह मंत्रालय

3. महिला आणि बाल विकास मंत्रालय

4. केंद्रीय कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालय

उत्तर : केंद्रीय कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालय 

(Ministry of Skill Development and Entrepreneurship) 

बातमी काय आहे ? 

• अलीकडेच केंद्रीय कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाने (MSDE) नीती आयोगाच्या सहकार्याने स्वावलंबिनी उपक्रम सुरू केला आहे.

स्वावलंबन्नी उपक्रमाचे उद्दिष्ट काय आहे ? 

• उच्च शिक्षण संस्थांमधील महिला विद्यार्थ्यांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये आणि आत्मविश्वास देऊन सक्षम बनवणे हे या उपक्रमाचे उद्दिष्ट आहे.

• स्वावलंबन उपक्रमाचे उद्दिष्ट महिला उद्योजकता विकास कार्यक्रमातून प्रशिक्षित झालेल्या किमान 10% सहभागींनी यशस्वी उद्योग स्थापन करावेत हे आहे.

स्वावलंबन्नी उपक्रम काय आहे ? 

• यामध्ये सुमारे 600 महिला विद्यार्थ्यांसाठी दोन दिवसांचा उद्योजकता जागरूकता कार्यक्रम समाविष्ट आहे, जिथे त्या मूलभूत उद्योजकीय संकल्पना, बाजारपेठेच्या संधी आणि आवश्यक व्यावसायिक कौशल्ये शिकतील.

• यानंतर, निवडलेल्या 300 विद्यार्थ्यांना व्यवसाय विकास, वित्त प्रवेश, बाजारपेठेतील संबंध, अनुपालन आणि कायदेशीर समर्थन या महत्त्वाच्या पैलूंवर प्रत्येकी 40 तासांचे प्रशिक्षण सत्र दिले जाईल. 

• हा उपक्रम उच्च शिक्षण संस्थांमधील महिला विद्यार्थ्यांना त्यांचे उपक्रम यशस्वीरित्या तयार करण्यासाठी आणि वाढविण्यासाठी आवश्यक उद्योजकीय मानसिकता, संसाधने आणि मार्गदर्शन प्रदान करून सक्षम बनवतो.

कोणत्या कंपनीला मिळाला नवरत्न दर्जा ? 

Which company got Navratna Status recently ? 

Subject : GS 

सरळसेवा, रेल्वे, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) मार्च 2025 मध्ये भारत सरकारने खालीलपैकी कोणत्या कंपनीला नवरत्न कंपनीचा दर्जा दिला ? 

(RRB 2018 - 2017 ची महारत्न कंपनी विचारली होती.) 

1. इंडियन रेल्वे केटरिंग अँड टुरिझम कॉर्पोरेशन (IRCTC) 

2. इंडियन रेल्वे फायनान्स कॉर्पोरेशन (IRFC) 

3. वरील दोन्ही

4. वरील पैकी एकही नाही

उत्तर : वरील दोन्ही

IRCTC ही 25 वी आणि IRFC ही 26 वी नवरत्न कंपनी झाली आहे. 

बातमी काय आहे ? 

• केंद्र सरकारने 3 मार्च 2025 रोजी रेल्वे मंत्रालयाच्या IRCTC आणि IRFC या दोन सार्वजनिक उपक्रमांना नवरत्न दर्जा दिला. 

• IRCTC ही 25 वी आणि IRFC ही 26 वी नवरत्न कंपनी झाली आहे. 

• त्यामुळे इंडियन रेल्वे केटरिंग अँड टुरिझम कॉर्पोरेशन (IRCTC) आणि इंडियन रेल्वे फायनान्स कॉर्पोरेशन (IRFC) या दोन्ही कंपन्या स्वायत्तपणे निर्णय घेऊ शकतील. 

स्पर्धा परीक्षेत विचारले जाणारे IMP वनलाईनर पॉईंट्स : 

• IRCTC चा फूल फॅार्म : Indian Railway Catering and Tourism Corporation 

• IRFC चा फूल फॅार्म : Indian Railway Finance Corporation

• CPSEs चा फूल फॅार्म : Central Public Sector Enterprises

नवरत्न कंपनी म्हणजे काय ?

• 1997 मध्ये भारतातील मोठ्या सार्वजनिक क्षेत्रातील कंपन्यांना सरकारने नवरत्नांच्या श्रेणीत आणले. 

• त्यात जागतिक बाजारपेठेत स्पर्धा करण्याची क्षमता असलेल्या सार्वजनिक कंपन्यांचा समावेश होता. 

• देशातील कंपन्यांना जागतिक बाजारपेठेत दर्जा मिळावा, जागतिक बाजारपेठेतील स्पर्धेत चांगली कामगिरी करण्याच्या त्यांच्या मोहिमेत त्यांना पाठिंबा देणे हा कंपन्यांना दर्जा देण्यामागचा उद्देश आहे. 

• नवरत्न कंपनीचा दर्जा मिळवण्यासाठी आधी मिनीरत्नाचा दर्जा मिळवावा लागतो.

• सध्या मार्च 2025 पर्यंत भारतात 26 कंपन्यांना नवरत्न दर्जा आहे. 

(नोट : सध्या मार्च 2025 पर्यंत भारतात 14 महारत्न आणि 26 नवरत्न कंपन्या आहेत.)

नवरत्न दर्जा मिळाल्याने काय फायदा होतो ? 

केंद्र सरकारकडून नवरत्न दर्जा मिळाल्याने कंपनीला अनेक प्रकारचा फायदा होतो. जसे की, 

• वाढीव आर्थिक स्वायत्तता : ते सरकारच्या मंजुरीशिवाय ₹1000 कोटी किंवा त्यांच्या निव्वळ संपत्तीच्या 15% पर्यंत गुंतवणूक करू शकतात. 

• धोरणात्मक निर्णय घेणे : भांडवली खर्च, विलीनीकरण, अधिग्रहण आणि मानव संसाधन व्यवस्थापनात अधिक धोरणात्मक निर्णय घेण्यात अधिक सक्षम बनते.

• बाजारपेठेतील विश्वासार्हता वाढवणे : नवरत्न दर्जा मुळे अशा कंपन्यां स्वतः ची कॉर्पोरेट प्रतिष्ठा मजबूत करते, ज्यामुळे कंपनी गुंतवणूकदार, भागीदार आणि वित्तीय संस्थांसाठी अधिक आकर्षक बनते.

• ऑपरेशनल स्वातंत्र्य : देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवर धोरणात्मक युती, संयुक्त उपक्रम आणि उपकंपन्या तयार करण्यात लवचिकता वाढते जी जागतिक विस्तार सुलभ करण्यासाठी , चांगली बाजारपेठ तसेच चांगले स्थान मिळवण्यासाठी खूप महत्वाची ठरते. 

ऑस्कर पुरस्कार 2025

Oscar 2025

Subject : GS - पुरस्कार

सरळसेवा, रेल्वे, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) 2025 मध्ये कोणत्या चित्रपटाला सर्वोत्कृष्ट चित्रपटाचा ऑस्कर पुरस्कार मिळाला ? 

1. इनसाइड आऊट

2. अनोरा

3. द सबस्टान्स

4. निकेल बॉईज

उत्तर : अनोरा (Anora) 

97 वे ऑस्कर पुरस्कार संदर्भात परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स : 

• सेक्स वर्करच्या कथेवर आधारित 'अनोरा' हा यंदाचा सर्वोत्कृष्ट चित्रपट ठरला आहे.

• अनोरा चित्रपटाला 5 श्रेणींमध्ये ऑस्कर पुरस्कार मिळाले आहेत.

• पॉल टाझवेल हे सर्वोत्कृष्ट वेशभूषा डिझाइन श्रेणीतील ऑस्कर पुरस्कार प्राप्त करणारे पहिले कृष्णवर्णीय व्यक्ती ठरले आहेत.

97 वे ऑस्कर पुरस्कार 2025 विजेत्यांची यादी : 

(97th Academy Awards) 

• सर्वोत्कृष्ट चित्रपट (Best Picture / Best Film) : अनोरा

• सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक : शॉन बेकर (अनोरा) 

• सर्वोत्तम आंतरराष्ट्रीय चित्रपट : आय एम स्टिल हिअर (ब्राझील)

• सर्वोत्कृष्ट अ‍ॅनिमेटेड फिचर फिल्म : फ्लो

• सर्वोत्कृष्ट माहितीपट : नो अदर लँड 

• सर्वोत्कृष्ट लाईव्ह ॲक्शन शॉर्ट फिल्म : आय ॲम नॉट अ रोबोट

• सर्वोत्कृष्ट माहितीपट शॉर्ट फिल्म : द ओनली गर्ल इन द ऑर्केस्ट्रा

अभिनय श्रेणी : 

• सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री : मिकी मॅडिसन (अनोरा)

• सर्वोत्कृष्ट अभिनेता : अ‍ॅड्रियन ब्रॉडी (द ब्रुटलिस्ट)

• सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेत्री: झोई सल्डाना (एमिलिया पेरेझ)

• सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेता : किरन कल्किन (अ रिअल पेन)

ऑस्कर पुरस्काराची स्थापना केव्हा करण्यात आली ?

• अकादमी पुरस्कारास ऑस्कर पुरस्कार म्हणूनही ओळखले जाते.

• अकादमी पुरस्काराची स्थापना 1929 मध्ये करण्यात आली.

• ऑस्कर पुरस्कार संयुक्त राष्ट्र अमेरिकेतील अकॅडमी ऑफ मोशन पिक्चर आर्ट्स अँड सायन्स ( AMPAS ) कडून दरवर्षी देण्यात येतो.

ऑस्कर पुरस्कार कोणाला देण्यात येतो ? 

• आंतरराष्ट्रीय फिल्म उद्योगात कला आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रात उत्कृष्ट काम करणाऱ्यांचा सन्मान म्हणून ऑस्कर पुरस्कार देण्यात येतो.

ऑस्कर विजेते भारतीय : 

आतापर्यंत ( 2025 पर्यंत ) भारताला 7 ऑस्कर पुरस्कार मिळालेली आहेत. 

ऑस्कर विजेते भारतीयांची यादी पुढीलप्रमाणे :

1. भानू अथैय्या ( 1983) - भानू अथैय्या यांना 1983 साली सर्वोत्कृष्ट कॅास्च्यूम डिझाईन साठी ऑस्कर पुरस्कार भेटला.

2. सत्यजीत रे (1992 ) - सत्यजीत रे यांना चित्रपट सृष्टीतील योगदानाबद्दल 1992 ची ॲानरेरी ऑस्कर पुरस्कार भेटला.

3. रेसुल पुक्कुट्टी ( 2009 ) - रेसुल पुक्कुट्टी यांना सर्वोत्कृष्ट साऊंड मिक्सिंग 2009 चा ऑस्कर पुरस्कार भेटला.

4. गुलजार ( 2009 ) - गुलजार यांना सर्वोत्कृष्ट ओरिजनल सॉंग 2009 चा ऑस्कर पुरस्कार भेटला.

5. ए. आर. रेहमान ( 2009 ) - ए. आर. रेहमान यांना सर्वोत्कृष्ट ओरिजनल स्कोर आणि सर्वोत्कृष्ट ओरिजनल सॉंग 2009 चा ऑस्कर पुरस्कार जय हो या गाण्यासाठी भेटला.

6. कार्तिकी गोन्साल्विस ( 2023 ) - कार्तिकी गोन्साल्विस बेस्ट डॉक्युमेंटरी शॉर्ट फिल्म 2023 चा ऑस्कर पुरस्कार भेटला.हा पुरस्कार त्यांना द एलिफंट विस्परर्स या लघुपटासाठी भेटला.

7. एम. एम. कीरवानी आणि चंद्रबोस ( 2023 ) - एम. एम. कीरवानी आणि चंद्रबोस सर्वोत्कृष्ट ओरिजनल सॉंग 2023 चा ऑस्कर पुरस्कार भेटला. त्यांना हा पुरस्कार RRR फिल्म मधील नाटू- नाटू या गाण्यासाठी भेटला. एम. एम. कीरवानी हे नाटू- नाटू या गाण्याचे संगीतकार आहे तर नाटू- नाटू या गाण्याचे गीतकार चंद्रबोस हे आहेत.

रणजी ट्रॉफी कोणी जिंकली ? 

Who won Ranji Trophy ? 

Subject : GS - खेळ

सरळसेवा, रेल्वे, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) रणजी ट्रॉफी (2024-25) खालील पैकी कोणी जिंकली ? 

1. गुजरात

2. विदर्भ

3. केरळ

4. मुंबई 

उत्तर : विदर्भ 

बातमी काय आहे ? 

• 2 मार्च 2025 रोजी झालेल्या अंतिम सामन्यात विदर्भाने केरळला हरवून रणजी ट्रॉफी जिंकली.

• विदर्भाने तिसऱ्यांदा रणजी ट्रॉफी जिंकली.

• यापूर्वी विदर्भाने 2017-18 आणि 2018-19 मध्ये रणजी ट्रॉफी जिंकली होती. 

विजेता संघ : विदर्भ (कर्णधार : अक्षय वाडकर) 

उपविजेता संघ : केरळ (कर्णधार : सचिन बेबी) 

रणजी ट्रॉफी बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स :

• ही भारतातील प्रथम श्रेणी क्रिकेट स्पर्धा आहे.

• भारतीय क्रिकेट कंट्रोल बोर्डाने म्हणजे BCCI ने हे नाव माजी क्रिकेटपटू रणजीत सिंह यांच्या सन्मानार्थ दिले आहे.

• रणजीतसिंहजींना 'भारतीय क्रिकेटचे जनक' म्हणून ओळखले जाते.

• आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट खेळणारे ते भारताचे पहिले खेळाडू होते.

• 1896 साली त्यांनी ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध इग्लंडसाठी कसोटीमधून पदार्पण केले. त्यावेळी भारत ब्रिटिशांच्या ताब्यात होता. 

• रणजितसिंहजी यांच्या सन्मानार्थ 1934 पासून रणजी ट्रॉफी ही स्पर्धा आयोजित करण्यात येत आहे. 

राष्ट्रीय सुरक्षा दिन

National Safety Day

Subject : GS - दिनविशेष

सरळसेवा, रेल्वे, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) दरवर्षी राष्ट्रीय सुरक्षा दिन केव्हा साजरी करण्यात येतो ?

1. 28 फेब्रुवारी

2. 4 मार्च

3. 8 मार्च

4. 12 मार्च

उत्तर : 4 मार्च

राष्ट्रीय सुरक्षा दिन (National Safety Day) बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स : 

• दरवर्षी 4 मार्च रोजी राष्ट्रीय सुरक्षा दिन साजरा केला जातो.

• 4 मार्च ते 10 मार्च हा राष्ट्रीय सुरक्षा सप्ताह म्हणून साजरा केला जातो.

• 2025 या वर्षी आपण 54 वा राष्ट्रीय सुरक्षा दिन/राष्ट्रीय सुरक्षा सप्ताह साजरा करत आहोत. 

राष्ट्रीय सुरक्षा दिन का साजरी केला जातो ?

• सर्व क्षेत्रांमध्ये सुरक्षा आणि सावधगिरीच्या उपायांचे महत्त्व सांगण्यासाठी

• कामाच्या ठिकाणी सुरक्षा तसेच सुरक्षित वातावरणाची खात्री करण्यासाठी

• सुरक्षा उपायांचे समर्थन करण्यासाठी आणि या प्रोटोकॉलचे पालन करण्यासाठी 

• तसेच लोकांमध्ये यासंदर्भात जागरूकता निर्माण करण्यासाठी राष्ट्रीय सुरक्षा दिन आणि राष्ट्रीय सुरक्षा सप्ताह साजरा केला जातो.

राष्ट्रीय सुरक्षा दिवस 4 मार्चलाच का साजरी करतात ?

• 4 मार्च 1966 रोजी भारताच्या राष्ट्रीय सुरक्षा परिषदेची (National Safety Council) स्थापना करण्यात आली.

• या दिवसाचे महत्व ओळखून दरवर्षी 4 मार्चला राष्ट्रीय सुरक्षा दिन साजरा केला जातो.

राष्ट्रीय सुरक्षा दिन केव्हापासून साजरी करण्यात सुरुवात झाली ?

पहिला राष्ट्रीय सुरक्षा दिन केव्हा साजरी करण्यात आला ? 

 4 मार्च 1972 रोजी पहिला राष्ट्रीय सुरक्षा दिवस साजरी करण्यात आला. 

राष्ट्रीय सुरक्षा दिवस 2025 ची संकल्पना (थीम ) काय आहे ? 

" विकसित भारतासाठी सुरक्षा आणि कल्याण महत्त्वाचे " ही राष्ट्रीय सुरक्षा दिवस 2025 ची संकल्पना आहे.

(Safety & Well-being Crucial for Viksit Bharat)

ही थीम भारताच्या प्रगतीमध्ये सुरक्षा आणि कल्याणाच्या महत्त्वावर भर देते.